Lokalne Grupy Działania (LGD) oferują cenne wsparcie finansowe dla przedsiębiorców, rolników i organizacji działających na obszarach wiejskich. Dofinansowanie z LGD może pomóc w rozwoju Twojej firmy, wprowadzeniu nowych usług czy produktów, a nawet w rozpoczęciu działalności gospodarczej. W tym poradniku przeprowadzę Cię przez cały proces uzyskania takiego wsparcia – od znalezienia odpowiedniej grupy działania, przez przygotowanie wniosku, aż po realizację i rozliczenie projektu.
Czym są Lokalne Grupy Działania i jakie oferują dofinansowanie?
Lokalne Grupy Działania to partnerstwa zrzeszające podmioty z sektora publicznego, prywatnego i społecznego, działające na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. LGD dysponują środkami finansowymi z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), które przeznaczają na wsparcie lokalnych inicjatyw zgodnych z opracowaną przez siebie Lokalną Strategią Rozwoju (LSR).
Dofinansowanie z LGD możesz otrzymać na:
- Rozpoczęcie działalności gospodarczej (premie na start)
- Rozwój istniejącej firmy
- Tworzenie inkubatorów przetwórstwa lokalnego
- Projekty grantowe dla organizacji pozarządowych
- Inicjatywy związane z zachowaniem dziedzictwa lokalnego
- Budowę lub przebudowę ogólnodostępnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej lub kulturalnej
Wysokość dofinansowania z LGD może wynosić nawet do 300 000 zł w przypadku rozwoju działalności gospodarczej oraz do 100 000 zł dla osób rozpoczynających działalność. Dokładne kwoty zależą od konkretnej LGD i typu naboru.
Krok 1: Znajdź właściwą Lokalną Grupę Działania
Pierwszym krokiem do uzyskania dofinansowania jest znalezienie LGD działającej na Twoim obszarze:
- Sprawdź, która LGD obejmuje swoim zasięgiem Twoją gminę – możesz to zrobić na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi lub poprzez wyszukiwarkę na portalu KSOW (Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich).
- Odwiedź stronę internetową właściwej LGD – znajdziesz tam informacje o obszarze działania, celach strategicznych i planowanych naborach wniosków.
- Skontaktuj się z biurem LGD – pracownicy udzielą Ci szczegółowych informacji o możliwościach dofinansowania i warunkach, jakie musisz spełnić.
Krok 2: Zapoznaj się z Lokalną Strategią Rozwoju
Każda LGD działa w oparciu o Lokalną Strategię Rozwoju (LSR), która określa kierunki wsparcia i priorytety na danym obszarze. To kluczowy dokument, który pomoże Ci zrozumieć, czy Twój pomysł ma szansę na dofinansowanie:
- Pobierz i dokładnie przeczytaj LSR ze strony internetowej Twojej LGD.
- Zidentyfikuj cele i przedsięwzięcia, w które wpisuje się Twój pomysł na projekt.
- Zwróć szczególną uwagę na kryteria wyboru projektów – to one decydują o tym, czy Twój wniosek otrzyma dofinansowanie.
- Sprawdź harmonogram planowanych naborów, aby odpowiednio zaplanować przygotowanie dokumentacji.
Krok 3: Przygotuj koncepcję projektu
Zanim przystąpisz do wypełniania dokumentacji, opracuj szczegółową koncepcję projektu:
- Określ dokładnie cel projektu i sposób, w jaki przyczyni się on do realizacji celów LSR.
- Zaplanuj konkretne działania, które zrealizujesz w ramach projektu.
- Przygotuj wstępny kosztorys, uwzględniający wszystkie wydatki kwalifikowane.
- Określ mierzalne rezultaty projektu, które będziesz mógł później udokumentować.
- Opracuj realny harmonogram realizacji – pamiętaj, że projekty zazwyczaj muszą być zrealizowane w ciągu określonego czasu (najczęściej 1-2 lat).
Pamiętaj, że Twój projekt musi generować nowe miejsca pracy w przypadku rozwoju działalności gospodarczej. Jest to jeden z najważniejszych warunków uzyskania dofinansowania z LGD.
Krok 4: Weź udział w szkoleniu i skorzystaj z doradztwa
Większość LGD organizuje bezpłatne szkolenia i konsultacje dla potencjalnych beneficjentów. Skorzystanie z tego wsparcia znacząco zwiększa Twoje szanse na sukces:
- Zapisz się na szkolenie organizowane przez LGD – dowiesz się, jak prawidłowo wypełnić wniosek i przygotować biznesplan.
- Skorzystaj z indywidualnego doradztwa w biurze LGD – pracownicy pomogą Ci dopracować koncepcję projektu i odpowiedzą na nurtujące Cię pytania.
- Poproś o sprawdzenie wstępnej wersji Twojego wniosku – dzięki temu unikniesz błędów formalnych, które mogłyby opóźnić proces oceny.
Udział w szkoleniach i korzystanie z doradztwa często jest dodatkowo punktowane w kryteriach wyboru projektów, co daje Ci przewagę nad konkurencją.
Krok 5: Przygotuj i złóż wniosek o dofinansowanie
Gdy ogłoszony zostanie nabór wniosków, przystąp do przygotowania dokumentacji:
- Pobierz aktualny formularz wniosku oraz biznesplanu ze strony LGD lub Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
- Wypełnij wniosek zgodnie z instrukcją, zwracając szczególną uwagę na:
- Opis operacji i jej zgodność z celami LSR
- Planowane wskaźniki osiągnięcia celu
- Zestawienie rzeczowo-finansowe
- Opis spełnienia lokalnych kryteriów wyboru
- Przygotuj biznesplan, w którym szczegółowo opiszesz swój pomysł na biznes, analizę rynku, plan marketingowy i finansowy.
- Skompletuj wymagane załączniki, które mogą obejmować:
- Dokumenty potwierdzające status prawny wnioskodawcy
- Dokumenty potwierdzające posiadanie odpowiednich kwalifikacji
- Kosztorysy, oferty, wyceny planowanych inwestycji
- Dokumenty dotyczące nieruchomości (np. prawo do dysponowania)
- Decyzje administracyjne (np. pozwolenie na budowę)
- Złóż kompletny wniosek w biurze LGD w terminie określonym w ogłoszeniu o naborze – nie czekaj na ostatni dzień, aby uniknąć niepotrzebnego stresu i ewentualnych problemów technicznych.
Krok 6: Przejdź przez proces oceny i wyboru
Po złożeniu wniosku Twój projekt przejdzie przez kilka etapów oceny:
- Ocena formalna – sprawdzenie, czy wniosek jest kompletny i poprawnie wypełniony.
- Ocena zgodności z LSR – weryfikacja, czy projekt wpisuje się w cele strategii.
- Ocena według lokalnych kryteriów wyboru – przyznanie punktów zgodnie z kryteriami określonymi przez LGD.
- Utworzenie listy rankingowej projektów i wybór tych, które zmieszczą się w limicie dostępnych środków.
- Przekazanie wybranych wniosków do Urzędu Marszałkowskiego lub ARiMR (w zależności od typu projektu) do dalszej weryfikacji.
W trakcie oceny możesz zostać wezwany do uzupełnienia dokumentacji lub złożenia wyjaśnień. Reaguj na takie wezwania szybko i dokładnie – masz zazwyczaj tylko 7 dni na odpowiedź, a niedotrzymanie terminu może skutkować odrzuceniem wniosku.
Krok 7: Podpisz umowę i zrealizuj projekt
Jeśli Twój projekt zostanie wybrany do dofinansowania:
- Podpisz umowę o przyznaniu pomocy z Urzędem Marszałkowskim lub ARiMR.
- Realizuj projekt zgodnie z harmonogramem i zakresem określonym we wniosku.
- Dokumentuj wszystkie wydatki (faktury, rachunki, umowy, potwierdzenia przelewów)
- Przestrzegaj zasad konkurencyjności przy wyborze dostawców
- Prowadź szczegółową dokumentację fotograficzną realizowanych działań
- Informuj LGD i instytucję wdrażającą o wszelkich zmianach w projekcie.
- Oznacz wszystkie materiały i inwestycje zgodnie z zasadami promocji i oznakowania projektów.
Nie wprowadzaj istotnych zmian w projekcie bez wcześniejszej zgody instytucji, z którą podpisałeś umowę. Nieuzgodnione zmiany mogą skutkować utratą dofinansowania lub koniecznością zwrotu już otrzymanych środków.
Krok 8: Rozlicz projekt i otrzymaj refundację
Po zakończeniu realizacji projektu (lub jego etapu) przygotuj wniosek o płatność:
- Wypełnij wniosek o płatność zgodnie z instrukcją – zwróć szczególną uwagę na prawidłowe przypisanie wydatków do poszczególnych pozycji z zestawienia rzeczowo-finansowego.
- Dołącz kopie wszystkich dokumentów potwierdzających poniesione wydatki, poświadczone za zgodność z oryginałem.
- Przygotuj szczegółowe sprawozdanie z realizacji projektu, opisując osiągnięte rezultaty i wskaźniki oraz dokumentując je odpowiednimi dowodami.
- Złóż wniosek o płatność w terminie określonym w umowie – niedotrzymanie tego terminu może skutkować rozwiązaniem umowy.
Po pozytywnej weryfikacji wniosku o płatność otrzymasz refundację poniesionych kosztów (w przypadku premii na rozpoczęcie działalności gospodarczej wypłata następuje w dwóch transzach – pierwsza po podpisaniu umowy, druga po zrealizowaniu biznesplanu).
Pamiętaj, że po zakończeniu projektu jesteś zobowiązany do utrzymania jego trwałości (najczęściej przez 3-5 lat), co oznacza m.in. zachowanie utworzonych miejsc pracy i utrzymanie działalności w zakresie objętym wsparciem. W tym okresie Twój projekt może podlegać kontrolom, które weryfikują, czy wszystkie zobowiązania są realizowane.
Zachowaj wszystkie dokumenty związane z realizacją projektu przez okres 5 lat od dnia otrzymania płatności końcowej. W tym czasie Twój projekt może podlegać kontroli ze strony różnych instytucji.
Dofinansowanie z Lokalnych Grup Działania to doskonała szansa na rozwój Twojego biznesu lub realizację społecznych inicjatyw na obszarach wiejskich. Choć proces uzyskania wsparcia wymaga czasu i starannego przygotowania, korzyści w postaci bezzwrotnej pomocy finansowej są warte włożonego wysiłku. Kluczem do sukcesu jest dokładne zapoznanie się z wymaganiami, ścisła współpraca z LGD oraz staranne przygotowanie i realizacja projektu zgodnie z przyjętymi założeniami. Dzięki tym środkom możesz nie tylko rozwinąć własną działalność, ale również przyczynić się do rozwoju całego regionu.
